Przypisy

17,10 - Relacja skrócona i uproszczona. Wg 1 Tes 3,1-6 Paweł będąc jeszcze w Atenach, otrzymał złe wieści z Macedonii i dlatego posłał do Tesaloniki Tymoteusza, który - spełniwszy misję tesalonicką - wrócił już z Sylasem, lecz nie do Aten, tylko do Koryntu, gdzie przybył wcześniej Paweł (Dz 18,5).
17,17 - "Bojącym się Boga" - zob. przypis do Dz 13,16; "na agorze" - był to rynek stanowiący zarazem miejsce zebrań publicznych.
17,18 - "Epikurejskich i stoickich" - dwie najżywotniejsze wówczas szkoły filozoficzne, dwie odmiany starożytnego materializmu; "nowinkarz" - termin spermologos jest trudny do oddania w języku polskim; dosł.: "zbieracz ziaren"; "zmartwychwstanie" - rzeczownik gr. anastasis sugerował imię żeńskiego bóstwa.
17,19 - Wzgórze w pobliżu Akropolu, potem najwyższy trybunał ateński, który na nim odbywał swe posiedzenia.
17,20 - Dosł.: "do uszu".
17,21 - Por. Mdr 13n; Dz 14,15nn; Rz 1,19-32; Ef 4,17nn.
17,22 - "Bardzo religijni" - nie wykluczony jest również sens ujemny tego wyrażenia: zabobonni.
17,23 - Poganie w obawie, by się nie narazić jakiemuś nawet nie znanemu im bóstwu, budowali ołtarze także "nieznanym bogom". Fakt ten nadawał się doskonale do wykorzystania w przemówieniu Pawła. Wszystko, co powie Apostoł na temat Boga podczas tego wystąpienia, będzie miało charakter obrony wiary w jednego Boga.
17,28 - Jest to tekst z hymnu Kleantesa do Zeusa oraz z poematu Aratosa z Soloi w Cylicji.
17,31 - Ps 9,9; Ps 96[95],13; Ps 98[97],9.
17,32 - Grekom, którzy uważali ciało za więzienie duszy, trudno było przyjąć tę prawdę (por. 1 Kor 15,12-57).